Διαταραχές Ήβης – Πρώιμη και Καθυστερημένη Ήβη
• Πρώιμη ήβη: έναρξη εμφάνισης δευτερογενών χαρακτηριστικών φύλου πριν την ηλικία των 8 ετών στα κορίτσια και πριν τα 9 έτη στα αγόρια.
• Καθυστερημένη ήβη: απουσία σημείων ήβης μετά τα 13 έτη στα κορίτσια ή μετά τα 14 έτη στα αγόρια.
Η ήβη περιλαμβάνει ανάπτυξη μαστών, τρίχωσης εφηβαίου, μεταβολή αναστήματος και εμμηναρχή (κορίτσια) ή αύξηση όρχεων και πέους (αγόρια).
Πρώιμη Ήβη – Αιτιολογία & Ταξινόμηση
1. **Κεντρική (εξαρτώμενη από GnRH):** πρόωρη ενεργοποίηση υποθαλαμο-υποφυσο-γναδικού άξονα
- Ιδιοπαθής (συχνότερη στα κορίτσια)
- Όγκοι ΚΝΣ (υποθάλαμος, υποφύση), hamartoma, υδροκεφαλία, τραύμα
- Νευροϊνωμάτωση τύπου 1
2. **Περιφερική (μη εξαρτώμενη από GnRH):** παραγωγή ορμονών ανεξάρτητα από τον άξονα
- Συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων (21-OH deficiency)
- Όγκοι γονάδων ή επινεφριδίων
- Μακροχρόνια έκθεση σε εξωγενή ανδρογόνα ή οιστρογόνα
- Σύνδρομο McCune-Albright
Καθυστερημένη Ήβη – Αιτιολογία
1. **Συντακτική καθυστέρηση αύξησης και ήβης** (συχνότερη): καθυστέρηση οστικής ηλικίας, φυσιολογική τελική ανάπτυξη
2. **Υπογοναδοτροπικός υπογοναδισμός:**
- Ιδιοπαθής (συχνός στα αγόρια)
- Όγκοι υποθαλάμου/υπόφυσης, Kallmann syndrome, τραύμα, χρόνια νόσος
3. **Υπεργοναδοτροπικός υπογοναδισμός:**
- Σύνδρομο Turner, σύνδρομο Klinefelter
- Ακτινοβολία/χημειοθεραπεία
- Ορχική ή ωοθηκική ανεπάρκεια
Διαγνωστική Προσέγγιση
1. **Αναλυτικό ιστορικό:** ηλικία έναρξης ανάπτυξης, αύξηση, οικογενειακό ιστορικό, νευρολογικά συμπτώματα, καμπύλες αύξησης
2. **Κλινική εξέταση:** στάδιο Tanner, σωματικές αναλογίες, σημείο έναρξης ανάπτυξης, οστική ηλικία (ακτινογραφία αριστερής άκρας χείρας)
3. **Ορμονικές εξετάσεις:**
- LH, FSH (βασικά & GnRH stimulation), τεστοστερόνη, οιστραδιόλη, DHEA-S
- 17-OH προγεστερόνη, TSH, PRL
4. **Απεικονιστικός έλεγχος:**
- MRI εγκεφάλου σε υποψία ΚΝΣ αιτιολογίας
- Υπέρηχος μήτρας/ωοθηκών ή οσχέου κατά περίπτωση
5. **Γενετικός έλεγχος:** σε σύνδρομα (Turner, Klinefelter, Kallmann)
Θεραπευτική Προσέγγιση
• **Πρώιμη ήβη (κεντρική):** ανάλογα GnRH (leuprolide, triptorelin) – καθυστερούν πρόοδο ήβης και κλείσιμο επιφύσεων
• **Περιφερική πρώιμη ήβη:** αντιμετώπιση υποκείμενης αιτίας (π.χ. αφαίρεση όγκου, ρύθμιση ΣΥΕ)
• **Καθυστερημένη ήβη – συντακτική:** συνήθως δεν απαιτείται θεραπεία, παρακολούθηση
• **Υπογοναδισμός:** ορμονική υποκατάσταση:
- Κορίτσια: οιστρογόνα → σταδιακή αύξηση δόσης, αργότερα προσθήκη προγεστερόνης
- Αγόρια: τεστοστερόνη IM → προοδευτικά αυξανόμενες δόσεις
- Στόχος: φυσιολογική πρόοδος ήβης & ανάπτυξη δευτερογενών χαρακτηριστικών φύλου
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ή για να κλείσετε ραντεβού, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας. ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ Δευτέρα - Τετάρτη - Πέμπτη 16.00 - 22.00 κατόπιν ραντεβού Τετάρτη & Σάββατο Πρωί 1 Φορά το μήνα ραντεβού κατόπιν συνεννόησης