Υπερασβεστιαιμία – Υπερπαραθυρεοειδισμός
Ο υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η υπερέκκριση παραθορμόνης (PTH) από τους
παραθυρεοειδείς αδένες. Υπάρχουν τρεις τύποι:
- Πρωτοπαθής (συνήθως λόγω αδενώματος ή υπερπλασίας)
- Δευτεροπαθής (ως απάντηση σε χρόνια υποασβεστιαιμία, συχνά λόγω ΧΝΑ)
- Τριτοπαθής (παρατεταμένος δευτεροπαθής → αυτόνομη υπερέκκριση PTH)
Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός αποτελεί τη συχνότερη ενδοκρινική διαταραχή
μετά τον σακχαρώδη διαβήτη, με επίπτωση ~1% σε ενήλικες >50 ετών.
Φυσιολογία & Παθογένεια
Η παραθορμόνη αυξάνει τα επίπεδα ασβεστίου μέσω:
- Αύξησης οστικής απορρόφησης
- Αύξησης νεφρικής επαναρρόφησης ασβεστίου
- Ενεργοποίησης της βιταμίνης D (1,25-OH D3) → αυξημένη εντερική απορρόφηση
ασβεστίου
Στον πρωτοπαθή τύπο, η έκκριση είναι αυτόνομη. Στον δευτεροπαθή τύπο, είναι
αντιρροπιστική λόγω χαμηλού Ca ή υψηλού P. Στον τριτοπαθή, η υπερπλασία οδηγεί σε
αυτόνομη παραγωγή μετά από χρόνια διέγερση.
Κλινική Εικόνα
Πολλές περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικές. Συμπτώματα:
- Ουρολιθίαση, πολυουρία, νεφρική δυσλειτουργία
- Οστεοπόρωση, οστικά άλγη, οστεΐτιδα ινώδης κύστη
- Γαστρεντερικά: ναυτία, δυσκοιλιότητα, παγκρεατίτιδα
- Νευροψυχιατρικά: κόπωση, κατάθλιψη, σύγχυση
Διάγνωση
- Υψηλό Ca, χαμηλός/φυσιολογικός P, υψηλή PTH
- Επαναλαμβανόμενες μετρήσεις ασβεστίου (διορθωμένο & ιονισμένο)
- Έλεγχος βιταμίνης D (συχνά χαμηλή σε πρωτοπαθή μορφή)
- Έλεγχος ασβεστίου ούρων 24ώρου (αποκλεισμός FHH)
- FRAX, DEXA για έλεγχο οστικής πυκνότητας
- Σπινθηρογράφημα MIBI ή υπερηχογράφημα τραχήλου (προεγχειρητικά)
Θεραπεία
**Πρωτοπαθής**:
- Χειρουργική εκτομή παραθυρεοειδούς (σε συμπτωματικούς ή πληρούντα κριτήρια)
- Κριτήρια: Ca >1mg/dL πάνω από το ανώτατο όριο, νεφρική δυσλειτουργία, ηλικία <50,
οστεοπόρωση
- Cinacalcet: σε ασθενείς με αντένδειξη χειρουργείου
**Δευτεροπαθής**:
- Έλεγχος φωσφόρου & ασβεστίου (δίαιτα, δεσμευτικά φωσφόρου)
- Βιταμίνη D και ανάλογά της (calcitriol)
- Cinacalcet (calcimimetics)
**Τριτοπαθής**:
- Χειρουργική παρέμβαση αν παραμένει υψηλή PTH και Ca
- Cinacalcet ως εναλλακτική/συμπληρωματική θεραπεία
Παρακολούθηση
- Τακτικός έλεγχος Ca, PTH, φωσφόρου, βιταμίνης D
- DEXA κάθε 1-2 χρόνια
- Νεφρική λειτουργία, Ca ούρων
- Παρακολούθηση υποασβεστιαιμίας μετά χειρουργείο (hungry bone syndrome)
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ή για να κλείσετε ραντεβού, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας. ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ Δευτέρα - Τετάρτη - Πέμπτη 16.00 - 22.00 κατόπιν ραντεβού Τετάρτη & Σάββατο Πρωί 1 Φορά το μήνα ραντεβού κατόπιν συνεννόησης