Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
Το PCOS είναι μια μεταβολική, ενδοκρινολογική και αναπαραγωγική διαταραχή που αφορά γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Χαρακτηρίζεται από:
- διαταραχές στην ωορρηξία (ολιγοοβογονία ή ανωορρηξία)
- υπερανδρογοναιμία (κλινικό ή βιοχημικό)
- πολυκυστικές ωοθήκες στο υπερηχογράφημα ή αυξημένο AMH σε ορισμένες οδηγίες
Οι πρόσφατες οδηγίες του International Evidence‑Based PCOS Guideline (2023) επιβεβαιώνουν ότι απαιτούνται τουλάχιστον δύο από τα παραπάνω τρία κριτήρια για διάγνωση στις ενήλικες, μετά τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων.
Παθογένεια & Μεταβολικές Συνέπειες
Η ινσουλινοαντίσταση είναι κεντρικός μηχανισμός. Σε πολλές γυναίκες με PCOS, η ορθή δράση της ινσουλίνης είναι μειωμένη, οδηγώντας σε υπερπαραγωγή ινσουλίνης, που με τη σειρά της διεγείρει την παραγωγή ανδρογόνων από τις ωοθήκες.
Υπάρχει υψηλή συχνότητα μεταβολικών διαταραχών, όπως:
- προδιαβήτης
- σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
- δυσλιπιδαιμία
- υπέρταση
- αυξημένος καρδιαγγειακός κίνδυνος
Οι νέες οδηγίες τονίζουν ότι το PCOS δεν είναι μόνο αναπαραγωγικό πρόβλημα, αλλά σύμπλεγμα μεταβολικού και μακροπρόθεσμου κινδύνου υγείας.
Διαγνωστικά Κριτήρια
Οι διεθνείς οδηγίες (2023) συστήνουν:
1. Υπερανδρογοναιμία: Κλινική (τριχοφυΐα, ακμή, υπερτρίχωση) ή βιοχημική (ελεύθερη/ολική τεστοστερόνη, DHEA‑S)
2. Διαταραχές ωορρηξίας: Ολιγομηνόρροια ή ανωορρηξία
3. Πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών ή αυξημένο AMH (>20 ωοθυλάκια ή αυξημένες τιμές AMH)
Επιπλέον, πριν τη διάγνωση πρέπει να αποκλείονται:
- υπερπρολακτιναιμία
- θυρεοειδικές διαταραχές
- συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων
- λήψη φαρμάκων που αυξάνουν ανδρογόνα
Πλάνο Διερεύνησης
**Λεπτομερές Ιστορικό**
- Ηλικία πρώτης περιόδου, κύκλοι, άλλα ορμονολογικά συμπτώματα
- Οικογενειακό ιστορικό PCOS, διαβήτη ή παχυσαρκίας
**Κλινική Εξέταση**
- BMI, κατανομή λίπους
- Σημεία υπερανδρογονισμού
- Αρτηριακή πίεση
**Εργαστηριακοί Έλεγχοι**
- Ορμόνες: τεστοστερόνη (ολική/ελεύθερη), SHBG, DHEA‑S
- TSH/FT4
- Προλακτίνη
- 17‑υδροξυπρογεστερόνη
- Γλυκόζη νηστείας / OGTT
- Λιπιδαιμικό προφίλ
**Απεικονιστικός Έλεγχος**
- Υπερηχογράφημα ωοθηκών
- AMH (όχι ως μοναδικό διαγνωστικό εργαλείο)
Θεραπεία & Διαχείριση
Η βάση είναι η διατροφή και ο τρόπος ζωής. Απώλεια βάρους 5‑10% μπορεί να μειώσει τα ανδρογόνα, να βελτιώσει τον κύκλο και το μεταβολικό προφίλ.
**Φαρμακευτική αγωγή:**
- **Ρύθμιση κύκλου / αιμορραγίας**: Συνδυασμένα αντισυλληπτικά (Estrogen + Προγεσταγόνα)
- **Μείωση υπερανδρογοναιμίας**: Αντισυλληπτικά, αντι-ανδρογόνα, spironolactone
- **Ινσουλινοαντίσταση**: Μετφορμίνη, κυρίως όταν συνυπάρχουν διαταραχές γλυκόζης
- **Γονιμότητα**: Clomiphene citrate ή letrozole
Υποστήριξη ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη λόγω του αντίκτυπου στην αυτοεικόνα, το άγχος και την κατάθλιψη.
Παρακολούθηση και Επιπλοκές
- Παρακολούθηση μεταβολικού προφίλ (γλυκόζη, λιπίδια, αρτηριακή πίεση)
- Έλεγχος για διαβήτη τύπου 2
- Αναπαραγωγικές επιπλοκές: δυσκολία εγκυμοσύνης, αυξημένος κίνδυνος στην κύηση
- Μακροχρόνια επιβάρυνση: καρδιαγγειακός κίνδυνος, άπνοια ύπνου, λιπώδης νόσος ήπατος
ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ή για να κλείσετε ραντεβού, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας. ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ Δευτέρα - Τετάρτη - Πέμπτη 16.00 - 22.00 κατόπιν ραντεβού Τετάρτη & Σάββατο Πρωί 1 Φορά το μήνα ραντεβού κατόπιν συνεννόησης