Υπερθυρεοειδισμός

Οι κυριότερες αιτίες υπερθυρεοειδισμού είναι:
- Νόσος Graves: Αυτοάνοση πάθηση όπου τα TRAb αντισώματα διεγείρουν υπερβολικά τον θυρεοειδή.
- Τοξικά αδενώματα ή πολυοζώδης βρογχοκήλη: Υπερλειτουργικοί όζοι που παράγουν αυτόνομα ορμόνες.
- Υποξεία ή σιωπηλή θυρεοειδίτιδα: Παροδική φλεγμονή που οδηγεί σε διαρροή αποθηκευμένων ορμονών.
- Υπερδοσολογία θυροξίνης ή λήψη ιωδίου (π.χ. αμιοδαρόνη).

Τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού είναι αποτέλεσμα της υπερβολικής δράσης των θυρεοειδικών ορμονών στον οργανισμό και ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία, τη βαρύτητα και τη διάρκεια της νόσου:

- **Καρδιαγγειακό σύστημα:** Ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών, αρρυθμίες (όπως κολπική μαρμαρυγή), αύξηση της συστολικής πίεσης.
- **Νευρικό σύστημα:** Ευερεθιστότητα, νευρικότητα, άγχος, τρόμος (κυρίως στα χέρια), αϋπνία, μειωμένη συγκέντρωση.
- **Μεταβολισμός:** Ανεξήγητη απώλεια βάρους, αυξημένη όρεξη, αυξημένη θερμογένεση, υπεριδρωσία, δυσανεξία στη ζέστη.
- **Μυοσκελετικό:** Μυϊκή αδυναμία (κυρίως στις κεντρομελικές μυϊκές ομάδες), κόπωση, αυξημένος καταβολισμός μυϊκής μάζας.
- **Γαστρεντερικό:** Συχνές μαλακές κενώσεις ή ήπια διάρροια, σπανίως ήπιος κοιλιακός πόνος.
- **Δέρμα:** Λεπτό, υγρό, θερμό δέρμα, εύθραυστα νύχια, λεπτή τρίχα ή τριχόπτωση.
- **Οφθαλμολογικά:** Στη νόσο Graves: εξόφθαλμος, οίδημα βλεφάρων, ξηροφθαλμία, διπλωπία.
- **Γεννητικό – αναπαραγωγικό:** Διαταραχές εμμήνου ρύσεως (ολιγομηνόρροια ή αμηνόρροια), μείωση γονιμότητας.
- **Ψυχολογικά:** Καταθλιπτική διάθεση, συναισθηματική αστάθεια, κρίσεις πανικού.
- **Ηλικιωμένοι:** Συχνά ήπια ή άτυπη εικόνα (απώλεια βάρους, κατάθλιψη, αδυναμία χωρίς εμφανή υπερδραστηριότητα)

Η διάγνωση βασίζεται σε:
- Χαμηλή TSH
- Αυξημένες τιμές ελεύθερης Τ3 και Τ4
- TRAb αντισώματα (στη νόσο Graves)
- Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς και υπερηχογράφημα με Doppler
- Εξετάσεις φλεγμονής, όταν υπάρχει υποψία θυρεοειδίτιδας

Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει:
- Αντιθυρεοειδικά φάρμακα: Μεθιμαζόλη, προπυλθειουρακίλη
- Ραδιενεργό ιώδιο (Ι-131): Προκαλεί μόνιμη καταστροφή του αδένα
- Χειρουργική αφαίρεση θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή): Σε συμπιεστικά φαινόμενα ή κακοήθεια
- Β-αναστολείς (π.χ. προπρανολόλη) για ανακούφιση συμπτωμάτων

- Εγκυμοσύνη: Προτιμάται PTU στο 1ο τρίμηνο και MMI στα επόμενα. Απαγορεύεται το ραδιενεργό ιώδιο.
- Παιδιά/Έφηβοι: Αρχική θεραπεία με MMI, σκέψη για οριστική θεραπεία αν υποτροπιάσει.
- Ηλικιωμένοι: Πιο ήπια κλινική εικόνα, προτεραιότητα στον έλεγχο των καρδιακών επιπλοκών.

Η πρόγνωση είναι καλή με σωστή θεραπεία. Απαιτείται:
- Τακτικός έλεγχος TSH, Τ3, Τ4
- Παρακολούθηση για υποτροπή ή υποθυρεοειδισμό
- Ισόβια θεραπεία υποκατάστασης όταν υπάρχει υποθυρεοειδισμός μετά από ραδιενεργό ιώδιο ή επέμβαση

1. ATA Guidelines for Hyperthyroidism (2016, 2023)
2. ETA Guidelines on Graves’ Disease (2018)
3. Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία – Θυρεοειδής & Κύηση
4. Ενδοκρινολογική Μονάδα ΕΚΠΑ – Υπερθυρεοειδισμός